Stembereik voor zangers

Stembereik vergroten

• Wil je graag in een koor zingen, maar weet je niet wat jouw stemtype is?
• Zing je in een band, maar weet je niet welke toonsoorten het beste bij jouw stem passen?
• Ben je benieuwd waarom vrouwen vaak hoger kunnen zingen dan mannen?
• Wil je leren hoe je je stembereik kunt vergroten?

Fonetogram

Als zanger is het handig om te weten wat je stembereik is. Hoe hoog en hoe laag kun je leren zingen? Op welke tonen kun je krachtig zingen, en welke nog niet? Je kunt hiervoor een fonetogram (m.b.v. Voice Profiler) laten maken, waarbij jouw stem in beeld wordt gebracht. Hiermee kun je je stem heel gericht trainen. Je kunt je eigen stembereik ook meten door op een klinker te zingen en te kijken van welke noot tot welke noot je komt.

Waardoor kunnen stemmen qua toonhoogte verschillen?

De toonhoogte van het geluid dat wij horen, wordt bepaald door de trillingsfrequentie van de stembanden. Doordat er lucht door je strottenhoofd gaat, worden de stembanden in trilling gebracht. De trillingssnelheid kan variëren door de spanning en de vorm van de stembanden. Doordat de stembanden van vrouwen over het algemeen korter en dunner zijn dan die van mannen, is de trillingsfrequentie hoger en de stem eveneens.

De stembanden van mannen zijn tussen de 17-21 mm lang, die van vrouwen tussen de 11-15 mm. Dikkere stemplooien en een groot strottenhoofd, geven een lager en donkerder geluid. Des te groter de druk is waarmee de lucht tussen de stembanden wordt geperst, des te harder het geluid. Het toonhoogteverschil waarop mannen & vrouwen spreken scheelt ongeveer 1 octaaf. In het schema kun je exact het bereik van elk stemtype zien (van laag naar hoog). In de klassieke zang worden deze types nog verder onderverdeeld.

MANNEN:

• BAS
• BARITON
• TENOR
• COUNTERTENOR

VROUWEN:

• ALT
• MEZZO SOPRAAN
• SOPRAAN

Hoe kun je je stembereik vergroten?

Allereerst: wees niet bang om te experimenteren! Juist door uit je comfortzone te gaan, kun je veel dingen bereiken! Durf out of the box repertoire te kiezen, waarmee je jezelf nieuwe uitdagingen geeft. Je zult merken dat je steeds flexibeler wordt en steeds meer aankunt.
Let op de stand van je hoofd. Veel mensen die hoger willen leren zingen ‘duiken met hun hoofd’ naar voren of kijken naar boven. Veel mensen die lager willen leren zingen trekken hun hoofd in. Geen van beiden werkt goed, omdat deze hoofd stand spanning op de keel en de nek geven. Zorg dat de nek in het verlengde van de wervelkolom blijft.
Zing je in een koor? Ga dan juist eens bewust de altpartij meezingen als je vaak sopraanpartijen zingt. Je zult even moeten wennen aan het feit dat je in dit geval vaak niet de melodielijn zingt en dat kan heel leerzaam zijn!
Er zijn goede warming-up oefeningen die je zelf kunt doen om je bereik te vergroten. Leer de stembanden te ontspannen door geleidelijk elke dag lager te zingen bij de piano, bijvoorbeeld met de oefening: ‘MI MEE MA MO MOE’. Je kunt deze oefening ook omhoog gebruiken. Noteer voor jezelf je vorderingen. Dit kan heel motiverend werken!

Live – tips!

Moet je live optreden? Hou er dan rekening mee in de keuze van je repertoire dat je nooit tot je hoogste of je allerlaagste noot hoeft te zingen.
Daarnaast is het slim lagere liedjes meer aan het begin van de sessie te plannen omdat je de hele lage noten soms niet zo makkelijk meer haalt als je eenmaal flink bent ingezongen.